„Sokół” – z cyklu Galeria jednego obrazu
Szanowni Państwo, dziś zapraszamy na inny niż zazwyczaj spacer po historii naszego miasta. Prezentujemy Państwu obraz Krystyny Rudzkiej-Przychody, który powstał podczas Pleneru Malarskiego SACRUM 2015.
Budynek, który Państwo widzicie na obrazie, to wyłaniający się z gąszczu roślinności (być może głogu)„Sokół”, który powstał jako siedziba Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” – patriotycznej i paramilitarnej organizacji przygotowującej młodzież do walki o wolność i niepodległość.
O tym, jak powstawał dziś słów nie kilka, lecz nieco więcej.
Budowanie Sokolni w Tuchowie było niezwykłym i trudnym przedsięwzięciem, o którym druhowie myśleli od początku swojej działalności, tj. od roku 1898.
Początkowo budynek „Sokoła” miał powstać przy ul. Zielonej, gdzie w 1904 roku Towarzystwo wykupiło działkę od Marii Gajkowskiej. Tam gromadzono materiał budowlany przekazany głównie przez druhów. Niestety ze względu na konfigurację terenu oraz problemy z sąsiadami zrezygnowano z tego miejsca, działkę sprzedano, a na realizację przedsięwzięcia nadal prowadzono zbiórki w kraju i za granicą (w Stanach Zjednoczonych, Niemczech i we Francji). Zorganizowano m.in.: majówki, wieczornicę sylwestrową, raut karnawałowy, a dochód z tych wydarzeń przeznaczono na budowę siedziby druhów.
W 1910 roku Towarzystwo odkupiło działki – oddalone nieco od ul. Mickiewicza – najpierw od M. Sorysa, później od B. Klimka, gdzie „Sokół” stoi do dziś. Budowę „Sokoła” rozpoczęto od budowy studni, gromadzenia kamieni budowlanych, wapna do gaszenia, desek, cegły, drzewa, żwiru, budowy szopy na narzędzia, wciąż prowadząc zbiórki. Miał powstać gmach na wzór amerykański, na planie prostokąta z dwoma przybudówkami.
Prace ziemne rozpoczęto w drugiej połowie 1910 roku dla uczczenia rocznicy bitwy pod Grunwaldem, a zamiast ogrodzenia posadzono głóg.
Budynek był gotowy już w roku kolejnym.
Uroczystość poświęcenia gmachu, choć dokładnie przemyślana i przygotowana, przekładana była trzy razy, w rezultacie się nie odbyła, a Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” zajęło się kupnem karabinów, mundurów polowych i wyposażenia chłopców, późniejszych legionistów.
17 października 2018 roku w obecności społeczeństwa Tuchowa odsłonięta została odtworzona tablica ku czci pamięci bohaterów walk z bolszewikami w roku 1920. Dokonano również pierwszego poświęcenia budynku „Sokoła” po remoncie.
Dziś w budynku „Sokoła” mieści się Muzeum Miejskie w Tuchowie, do którego serdecznie Państwa zapraszamy.
Jeśli chcecie się Państwo dowiedzieć, w jaki sposób sąsiedzi z Zielonej utrudniali budowę „Sokoła”, jak wyglądał plan uroczystego otwarcia budynku, ile i jakich pieców, krzeseł i filiżanek było na wyposażeniu budynku, koniecznie sięgnijcie z nami do pracy zbiorowej „Jak nasi Dziadkowie „Sokół” budowali i w nim gospodarowali” pod redakcją Aleksandra Kowalika.
Tymczasem słonecznej i miłej niedzieli Państwu życzymy!
#bądźciezkulturą