Tryptyk z Tuchowa

Tryptyk z Tuchowa

Opis części środkowej

Matka Boska z Dzieciątkiem oraz św. Jakubem Starszym i św. Maciejem
Korpus retabulum ołtarzowego stanowi obraz w stylu Sacra Conversazione, czyli Święta Rozmowa. Wypełniają go postacie ronującej Matki Boskiej z Dzieciątkiem w otoczeniu apostołów: św. Jakuba Starszego i św. Macieja. U ich stóp klęczą dwaj adoranci w habitach benedyktyńskich.
Przedstawienie Matki Boskiej na obrazie głównym odpowiada wezwaniu kościoła parafialnego w Tuchowie w XV wieku: Ecclesia parochialis sanctae Mariae, czyli Kościół parafialny Świętej Maryi.

Madonna siedzi na tronie. Głowę jej zdobi złota, gotycka korona złożona z liści i kabłąków, na których znajduje się mały krzyżyk.
Lewą ręką Madonna podtrzymuje Dzieciątko. Jezus swoją rękę podnosi w geście błogosławieństwa. Po lewej stronie Madonny stoi św. Jakub, zwrócony w prawo. Po przeciwnej stronie zaś św. Maciej, z głową lekko zwróconą w lewo.
Główna tablica Tryptyku z Tuchowa niemal w całości pokryta jest formami dekoracyjnymi. Są one w partiach złoconych
modelowane plastycznie w podkładzie kredowym, natomiast w partiach malowanych formy dekoracyjne wypełniają szerokie płaszczyzny szat.
Na dole, w narożnikach, u stóp świętych klęczą dwie małe postacie adorantów, w habitach benedyktyńskich. Można w nich rozpoznać dwóch zakonników, którzy byli fundatorami tryptyku.
W adorancie z infułą i pastorałem opartym na ramieniu i klęczącym u stóp św. Macieja dr Maria Goetel-Kopffowa, kustosz MNK, rozpoznała opata benedyktynów tynieckich – Macieja ze Skawiny – zwanego Skawinką (1452-1477) – założyciela klasztoru w Tuchowie, zaś Ewa Łomnicka-Żakowska uznała w drugim benedyktynie brata Grzegorza, prepozyta parafii tuchowskiej w latach 1460-1467.

Opis lewego skrzydła – Awers

Trzej święci
Wymiary: wys. 79,5 cm, szer. 81 cm

Awers: Trzej święci
Obraz przedstawia postacie świętych: Benedykta z Nursji (w czarnym habicie), Jana Ewangelistę stojącego pośrodku i Piotra, który w jednej ręce trzyma klucze, a w drugiej otwartą księgę. Święci stoją na ziemi, na której gdzieniegdzie zaznaczone są rośliny. Jako tło użyta została kotara zawieszona na srebrnym drążku. Ciekawy jej wzór, srebrny na ciemnozielonym tle, wyobraża grube gałęzie i liście gotyckie, a wśród nich dwa rodzaje zwierząt. Motywy te spotykane są na tkaninach XIV wieku i pierwszej połowy XV wieku. Przypominają one ze względu na temat stylizacji tkaniny saraceńskie.

Tło górnej części obrazu jest ryte, rzeźbione w podkładzie kredowym i złocone. Przedstawia liście o szerokich splotach.

Opis lewego skrzydła – Rewers

Rewers: Ukrzyżowanie
Na drzewie krzyża o wyraźnie zaznaczonych słojach przybity jest Chrystus. Nad głową ma żółtą aureolę z czerwonymi
liniami stylizowanymi. U góry, na banderoli widnieje napis wykonany minuskułą gotycką: INRI.
Z lewej strony krzyża stoi Matka Boska z rękami złożonymi w geście modlitewnym. Po drugiej stronie stoi św. Jan. Obie figury mają żółte aureole.
Tło jest ciemne, ale jednocześnie ciepłe. Na ziemi namalowana została różnorodna roślinność.